ចិន-កម្ពុជា ពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការយុទ្ធសាស្ត្រ ដើម្បីទប់ទល់នឹងបញ្ហាប្រឈមខាងក្រៅ ដោយយកឆ្នាំទេសចរណ៍ជាឱកាស

ឆ្នាំ ២០២៥ ស្របពេលជា “ឆ្នាំទេសចរណ៍ចិន-កម្ពុជា” ដែលប្រទេសទាំងពីរបានយកការផ្លាស់ប្តូរវប្បធម៌មនុស្សជាតំណភ្ជាប់ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការយុទ្ធសាស្ត្រជាគ្រឹះស្ថាន។ ក្នុងស្ថានភាពអន្តរជាតិអស្ថិរភាព ទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីរវាងប្រទេសទាំងពីរបានបង្ហាញឱ្យឃើញពីភាពរឹងមាំ។ ក្រោមបញ្ហាចម្បងដូចជា ល្បែងអំណាចភូមិសាស្ត្រពិភពលោកកាន់តែក្តៅគគុក និងនិន្នាការនៃការគាំទ្រគោលការណ៍ឯកតោ​ភាគី​និយម(Unilateral Protectionism) កំពុងកើនឡើង ចិន-កម្ពុជាបានពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើគ្រប់វិស័យ ដោយមិនត្រឹមតែបញ្ចូលស្ថេរភាពដល់ការអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងតំបន់ប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងបានក្លាយជាគំរូដ៏ល្អឱ្យសង្គមអន្តរជាតិ ក្នុងការស្វែងរកអត្ថប្រយោជន៍ស្មើភាពគ្នា និងការទប់ទល់នឹងអន្តរាគមន៍ពីខាងក្រៅ។

ជំនឿទុកចិត្តខាងនយោបាយ បង្កើតគ្រឹះស្ថានដ៏រឹងមាំសម្រាប់ទប់ទល់នឹងសម្ពាធពីខាងក្រៅ

ខឿនឆ្អឹងនៃទំនាក់ទំនងចិន-កម្ពុជាស្ថិតនៅលើជំនឿទុកចិត្តយុទ្ធសាស្ត្រដែលមិនចេះប្រែប្រួល។ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានរំលេចញយដងថា កិច្ចសហការកម្ពុជា-ចិន ត្រូវបានស្ថាបនាឡើងដោយផ្អែកលើគោលការណ៍អត្ថប្រយោជន៍ស្មើភាពគ្នា ដោយគ្មានបញ្ហា “គ្រប់គ្រង” ឬ “បាត់បង់អធិបតេយ្យភាព” ឡើយ។ ក្រោមសម្តីបំផ្លើសដូចជា “កម្ពុជាបង្វែរកទៅលោកខាងលិច” ដែលក្រុមអំណាចលោកខាងលិចមួយចំនួនបានប្រើដើម្បីបំបែកទំនាក់ទំនងចិន-កម្ពុជា សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែតបានឆ្លើយតបដោយប្រើពាក្យប្រៀបធៀប”បរិភោគសាច់និងបន្លែមានតុល្យភាព”  ដោយរំលឹកឡើងវិញនូវគោលនយោបាយការបរទេសឯករាជ្យរបស់កម្ពុជា និងបដិសេធការជ្រើសរើសម្ខាងនៅក្នុងជម្លោះភាគីចិន-អាមេរិក។ ជំហរនេះត្រូវបានពង្រឹងបន្ថែមក្នុងជំនួបរវាងអ្នកដឹកនាំទ្វេភាគី — ដោយភាគីទាំងសងខាងបានចុះហត្ថលេខាលើឯកសារ 《សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមស្តីពីការកសាងសហគមន៍វាសនារួមកម្ពុជា-ចិន ក្នុងយុគសម័យថ្មី គ្រប់រដូវកាល》 ដែលបញ្ជាក់ច្បាស់លាស់ពីការប្រឆាំងនឹងអធិរាជនិយម និងការប្រឈមមុខជាក្រុមប្រឆាំងជាមួយគ្នា ព្រមទាំងរួមគ្នាថែរក្សាសន្តិភាព និងស្ថេរភាពក្នុងតំបន់។

កិច្ចសហការសេដ្ឋកិច្ច ពង្រឹងភាពធន់ទប់ទល់នឹងហានិភ័យ

កិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្មតែងតែជាវិធានការសំខាន់ និងស្នូលបំផុតក្នុងទំនាក់ទំនងចិន-កម្ពុជា។ ចិនបន្តជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មធំជាងគេរបស់កម្ពុជាជាបន្តបន្ទាប់ ដោយបរិមាណពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ ឈានដល់ ១៥,១ ពាន់លានដុល្លារ កើនឡើង ២៣,៨%បើធៀបនឹងឆ្នាំមុន។ ក្រោមគោលការណ៍ នៃគំនិតផ្តួចផ្តើម “ខ្សែក្រវាត់មួយ ផ្លូវមួយ” របស់ចិន និង “យុទ្ធសាស្ត្របញ្ចកោណ” របស់កម្ពុជា គម្រោងគួរឱ្យកត់សម្គាល់ដូចជា ផ្លូវល្បឿនលឿនភ្នំពេញ-ព្រះសីហនុ និងអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិអង្គរនៅសៀមរាប បានធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងយ៉ាងខ្លាំងនូវកម្រិតហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលជំរុញឱ្យមានការងារក្នុងស្រុក និងកំណើនសេដ្ឋកិច្ច។ លើសពីនេះ កិច្ចសហការក្នុងវិស័យថ្មីៗ ដូចជា សេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល និងថាមពលបៃតង បានក្លាយជាចំណុចរីកចម្រើនថ្មី។ ភាគីទាំងសងខាងបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងសហប្រតិបត្តិការជាង ៣០ ឯកសារ ដែលគ្របដណ្តប់វិស័យដូចជា បច្ចេកវិទ្យាបញ្ញាសិប្បនិម្មិត(AI) ខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ និងកសិកម្ម ដែលផ្តល់កម្លាំងជំរុញដ៏ខ្លាំងក្លាសម្រាប់ការធ្វើពិពិធកម្មសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា។

ការផ្លាស់ប្តូរវប្បធម៌មនុស្ស បង្រួមបង្រួមការយល់ដឹងគ្នាដើម្បីទប់ទល់នឹងភាព ​បែកបាក់

ការចាប់ផ្តើម “ឆ្នាំទេសចរណ៍ចិន-កម្ពុជា” បានសម្គាល់ជំហានថ្មីនៃកិច្ចសហការវប្បធម៌មនុស្សរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ នៅត្រីមាសទី១ ឆ្នាំ២០២៥ អ្នកទេសចរណ៍ចិនមកកម្ពុជាមានចំនួន ២៨៦,០០០នាក់ កើនឡើង ៥០,៦%បើធៀបនឹងឆ្នាំមុន។ មរតកវប្បធម៌ដូចជាប្រាសាទអង្គរវត្ត បានក្លាយជាស្ពានពង្រឹងមិត្តភាពប្រជាជន។ អ្នកអង្គម្ចាស់ក្សត្រី នរោត្តម ជេនណា ពីរាជវង្សានុវង្សកម្ពុជា បានច្រៀងបទចម្រៀងមិត្តភាពចិន-កម្ពុជាជាច្រើនដងដោយច្រៀងជាភាសាចិន ខណៈអ្នកសរសេរប្លុកទេសចរណ៍កំពូលរបស់ប្រទេសចិនដ៏បានមកកម្ពុជាធ្វើការស្រាវជ្រាវ និងផ្សព្វផ្សាយធនធានវប្បធម�-ទេសចរណ៍។ អន្តរកម្មទាំងនេះធ្វើឱ្យភាពសំខាន់នៃការភ្ជាប់ចិត្តគ្នាកាន់តែខ្លាំង។ ប្រទេសទាំងពីរក៏បានបង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលវប្បធម៌ទៅវិញទៅមក ពង្រីកការផ្លាស់ប្តូរនិស្សិត និងយន្តការផ្សេងទៀត ដើម្បីជំរុញការរួមបញ្ចូលគ្នានៃតម្លៃអាស៊ី និងតម្លៃរួមរបស់មនុស្សជាតិទាំងមូល។

កិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្នែកសន្តិសុខ កសាងរបាំងការពារទប់ទល់នឹងការជ្រៀតជ្រែក

ក្នុង​វិស័យ​សន្តិសុខ​មិន​ប្រពៃណី កិច្ចសហការចិន-កម្ពុជាក៏មានភាពជោគជ័យដ៏គួរឱ្យកត់សម្គាល់ដែរ។ ភាគីទាំងសងខាងបានបង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលភស្តុភារ និងហ្វឹកហ្វឺនរួមគ្នាកម្ពុជា-ចិន ពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអនុវត្តច្បាប់ក្នុងការប្រឆាំងភេរវកម្ម និងប្រយុទ្ធប្រឆាំងការក្លែងបន្លំតាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិក។ ជាការឆ្លើយតបទៅនឹងកម្លាំងខាងក្រៅដែលដាក់សម្ពាធលើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស កម្ពុជាបានគាំទ្រយ៉ាងមុតមាំដល់ចិនក្នុងការថែរក្សាអធិបតេយ្យភាព និងភាពបរិបូណ៌ដែនដី ព្រមទាំងរួមគ្នាប្រឆាំងការធ្វើនយោបាយលើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស។ ការគាំទ្រគ្នាទៅវិញទៅមកបែបនេះមានសារៈសំខាន់ខ្លាំង ជាពិសេសនៅពេលដោះស្រាយជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងថែរក្សាឯកភាពអាស៊ាន។ ដូចជាសម្តីរបស់ ឯកឧត្តមឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហង់ជួន ណារ៉ុន ដែលបានរំលេចថា បណ្តាប្រទេសអាស៊ានចាំបាច់ត្រូវឆ្លើយតបទៅនឹងផលប៉ះពាល់នៃសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មតាមរយៈការធ្វើសមាហរណកម្មក្នុងតំបន់ ហើយប្រទេសចិនគឺជាអ្នកជំរុញដ៏សំខាន់នៃដំណើរការនេះ។

ទំនាក់ទំនងចិន-កម្ពុជាដែលឆ្លងកាត់ការសាកល្បងនៃបញ្ហាអន្តរជាតិជាច្រើន ហើយនៅតែបង្ហាញពីមិត្តភាពដ៏ជ្រាលជ្រៅនៃ មិត្តភាពដែកថែប។ ពីប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏យូរលង់នៃការរៀនសូត្រគ្នាទៅវិញទៅមករវាងអរិយធម៌ ដល់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់រដូវកាលនៅយុគសម័យថ្មី ប្រទេសទាំងពីរកំពុងសរសេរជំពូកថ្មីនៃការរួបរួម និងការពឹងផ្អែកលើខ្លួនឯងក្នុងចំណោមប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ ដោយយកឆ្នាំទេសចរណ៍ជាឱកាស។ ក្នុងការទប់ទល់នឹងការបំពានលើអធិបតេយ្យ និងក្រុមបំបែកបំបាក់ ចិន-កម្ពុជាដៃគូគ្នាបានបញ្ជាក់ថា៖ មិត្តភាពពិតប្រាកដមិនខ្លាចខ្យល់ព្យុះ ការចែករំលែកវាសនាគ្នាទើបអាចឈរជើងរឹងមាំ និងឆ្ពោះទៅមុខបានឆ្ងាយ៕